Thủ tục khai nhận di sản thừa kế nhà đất theo di chúc

Chào luật sư công ty Luật Việt Hưng, tôi muốn hỏi về thủ tục khai nhận di sản thừa kế theo di chúc đối với nhà đất mà bố mẹ tôi để lại tại quận Ba Đình, Hà Nội như sau: Bố mẹ tôi đã mất cách đây hơn 03 năm, trước khi mất bố mẹ tôi có làm một bản di chúc và xin xác nhận của ủy ban phường với nội dung để lại toàn bộ tài sản là nhà đất (hiện tôi và em tôi đang ở). Bố mẹ tôi chỉ có 2 người con là tôi và 1 người em nhưng người em lại bị não bẩm sinh (có hồ sơ bệnh án và hàng tháng vẫn nhận trợ cấp của phường). Người em của tôi vẫn có một mức độ nhận thức được ví dụ như nhớ tên bố mẹ nhưng khả năng nói rất khó khăn. Hiện tại người em do tôi chăm sóc. Tôi có mong muốn làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế theo di chúc đối với nhà đất mà bố mẹ để tôi được đứng tên thì làm thế nào mong luật sư tư vấn hướng dẫn. xin cảm ơn

Xem thêm:

• Khai nhận di sản thừa kế sổ tiết kiệm tại ngân hàng
• Khai nhận di sản thừa kế cổ phần tại công ty
• Có tên trong di chúc vẫn không được hưởng thừa kế

Trả lời (mang tính tham khảo)

Theo câu hỏi của bạn, luật sư công ty Luật Việt Hưng nhận thấy có 02 nội dung công việc bạn và gia đình cần phải làm gồm:

• Thủ tục tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự của em trai bạn.
• Thủ tục khai nhận di sản thừa kế theo di chúc đối với nhà đất;

Theo nhận định của chúng tôi thì em trai của bạn rất có thể là người bị mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự. Do vậy, bạn và gia đình cần phải làm thủ tục yêu cầu tuyên bố một người bị mất năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật. Sau khi có kết luận chính thức của Tòa án có thẩm quyền sẽ tiến hành thủ tục khai nhận di sản thừa kế theo di chúc đối với nhà đất do bố mẹ bạn để lại.

Khoản 1 Điều 22 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về người mất năng lực hành vi dân sự như sau:

“1. Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.

Khi không còn căn cứ tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự thì theo yêu cầu của chính người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định huỷ bỏ quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.”

Tại sảo phải làm thủ tục yêu cầu tuyên bố em trai của bạn bị mất năng lực hành vi dân sự. Lý do là bởi người mất năng lực hành vi dân sự là người không có khả năng lao động nên họ sẽ vẫn được hưởng di sản thừa kế của bố mẹ bạn mặc dù bố mẹ bạn để lại toàn bộ di sản thừa kế cho bạn theo di chúc. Đây được gọi là trường hợp được hưởng di sản thừa kế mà không phụ thuộc vào nội dung của di chúc theo quy định tại Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015

1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:

a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.”

Thủ tục tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự

Để tuyên bố một người bị mất năng lực hành vi dân sự thì người có quyền, lợi ích liên quan hoặc cơ quan tổ chức hữu quan phải có yêu cầu. Yêu cầu ở đây được hiểu là Đơn yêu cầu tòa án ra quyết định tuyên bố một người bị mất năng lực hành vi dân sự. Theo thông tin bạn cung cấp thì gia đình bạn hiện chỉ có hai anh em, do vậy bạn có thể liên hệ với toàn án để mua mẫu đơn và kê khai thông tin theo hướng dẫn, các hồ sơ kèm theo đơn yêu cầu tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự bao gồm:

• Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở – sổ đỏ;
• Giấy chứng tử của bố mẹ;
• Bản khai sơ yếu lý lịch có xác nhận của xã/phường nơi có hộ khẩu thường trú;
• Giấy khai sinh của hai anh, em bạn;
• Chứng minh nhân dân/hộ khẩu/hộ chiếu của bạn và của em trai bạn (nếu có);
• Các giấy tờ như hồ sơ bệnh án, giấy tờ nhận trợ cấp của phường/xã đối với em trai bạn…

Tòa án có thẩm quyền ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự của em trai bạn là Tòa án nhân dân quận Ba Đình thành phố Hà Nội.

Sau khi nhận được đơn và hồ sơ hợp lệ, đúng thời gian theo luật định, Tòa án có thẩm quyền sẽ:

• Gửi hồ sơ tới cơ quan có chức năng giám định pháp y và liên hệ với gia đình để bác sỹ giám định đến trực tiếp gặp người bị yêu cầu tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự để thăm khám (nếu gia đình có yêu cầu). Hoặc gia đình phải liên hệ với cơ quan có chức năng giám định tâm thần theo quy định của pháp luật để có kết luận chính thức.
• Triệu tập bạn lấy lời khai, trong buổi làm việc sẽ có đại diện của Viện kiểm sát cùng cấp

Khi đã có đầy đủ hồ sơ hợp lệ cũng như gia đình bạn không có yêu cầu, Tòa án sẽ ra quyết định tuyên bố em trai của bạn bị mất năng lực hành vi dân sự đồng thời cử người giám hộ – vì gia đình bạn không còn ai nên bạn sẽ là người giám hộ đương nhiên để thay mặt em trai bạn thực hiện các quyền nghĩa vụ liên quan.

Thủ tục khai nhận di sản thừa kế theo di chúc đối với nhà đất do bố mẹ bạn để lại 

Các bước thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế theo di chúc đối với nhà đất bố mẹ để lại.

– Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khai nhận di sản thừa kế theo di chúc gồm:

• Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở – sổ đỏ;
• Giấy chứng tử của bố mẹ bạn;
• Giấy tờ xác nhận phần mộ hoặc giấy chứng tử của ông bà nội và ông bà ngoại của bạn;
• Bản khai sơ yếu lý lịch có xác nhận của xã/phường nơi có hộ khẩu thường trú;
• Giấy khai sinh của hai anh, em bạn;
• Chứng minh nhân dân/hộ khẩu/hộ chiếu của bạn và của em trai bạn (nếu có);
• Quyết định của tòa án tuyên bố em trai bạn mất năng lực hành vi dân sự.
• Di chúc – bản chính.

– Bước 2. Liên hệ với Công ty Luật Việt Hưng hoặc một tổ chức hành nghề công chứng và cung cấp hồ sơ nêu tại Bước 1 để ra Thông báo về việc thừa kế và niêm yết Thông báo thừa kế tại ủy ban xã/phường nơi có tài sản và tại nơi thường trú cuối cùng của người chết.

– Bước 3. Ký văn bản thỏa thuận phân chia thừa kế

Sau khi kết thúc thời gian niêm yết Thông báo thừa kế tại xã/phường mà không có bất kỳ khiếu nại, tố cáo…nào thì bạn sẽ được ký Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế. Tại thời điểm ký văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế, bạn cũng cũng phải chuẩn bị hồ sơ như tại Bước 1 nhưng toàn bộ là bản chính để đối chiếu. Theo phân tích nêu trên, bạn sẽ không được hưởng toàn bộ nhà đất của bố mẹ bạn (dù có di chúc để lại toàn bộ cho bạn) vì em trai bạn bị mất năng lực hành vi dân sự nên bạn sẽ đại diện cho em trai bạn cùng ký vào Văn bản thỏa thuận phân chi di sản thừa kế.

Tiếp đến, bạn cần làm thủ tục sang tên sổ đỏ do được hưởng thừa kế để được đứng tên trên sổ đỏ chính chủ tại cơ quan tài nguyên môi trường nơi có đất. Trường hợp này sổ đỏ sẽ được đứng tên bạn và em trai của bạn.

Trên đây là là hướng dẫn của luật sư công ty Luật Việt Hưng về thủ tục khai nhận di sản thừa kế theo di chúc mà bố mẹ bạn để lại. Nếu quý khách hàng có nhu cầu tư vấn hoặc liên hệ sử dụng các dịch vụ nhà đất, thừa kế….liên quan hãy liên hệ trực tiếp với chúng tôi.